قالب ریخته گری 

قالب ریخته گری محفظه ای است که درون موادی از قبیل ماسه، گچ، فلز و … تعبیه می شود، به گونه ای که مذاب پس از پر کردن این محفظه و انجماد در آن، شکل محفظه را به خود می گیرد. قالب در ريخته گري، از اهميت ويژه اي برخوردار است تا حدي كه مي توان گفت ساخت و تهيۀ قطعۀ ريختگي سالم با مشخصات مطلوب، با استفاده از قالب مناسب امكان پذير است. به طور كلی، از نظر متالورژیكی و جنبه هاي اقتصادی، قالب ها به دو دستۀ دائمی و موقت تقسيم می شوند.

در ادامه به شرح مفصل هر قسمت می پردازیم . برای سادگی مطالعه می توانید از فهرست مطالبی که در زیر آمده استفاده کرده و با کلیک روی هر عنوان سربع به همان قسمت منتقل شوید . لطفا نظر خود را نسبت به این مقاله از طریق دیدگاه های انتهای صفحه ثبت کنید و هرگونه مطلبی که درباره قالب ریخته گری می تواند مکمل باشد را نیز ارسال نموده تا همگان از آن بهره ببرند. نظرات شما نهایتا پس از 12 ساعت در وبسایت قرار می گیرد، اگرچه در اکثر اوقات همان لحظه درج خواهد شد.

فهرست مطالب

بروزرسانی شده در 3 فروردین 1400 توسط پگاه مدل

  • قالب های دائمی ( قالب غیر تخریبی )
  • قالب های موقت ( قالب تخریبی )
درحال تکمیل و لینک دهی می باشد …

قالب های دائمی

قالب هايي كه در ساخت قطعات ريختگی، به طور مكرر مورد استفاده قرار مي گيرند، قالب هاي دائمي ناميده مي شوند. جنس اين قالب ها، فلزي است و معمولا از چدن، فولاد و برنز ساخته مي شود. انتخاب جنس قالب براساس مواردي همچون بالا بودن نقطۀ ذوب جنس قالب نسبت به فلز يا آلياژ ريختگي، داشتن كمترين تغييرات ابعادي و مقاومت به سايش مطلوب صورت می گيرد. قالب هاي دائمی، ممكن است به روش ريخته گري ساخته شوند و سپس به منظور دستيیابي به ابعاد نهايي آنها را ماشينکاري و پرداختكاري كنند. اين قالبها معمولاً براي ساخت قطعاتي از جنس فلزات و آلياژهاي غيرآهني از قبيل آلومينيوم، منيزيم، روي، سرب، مس و آلياژهاي آنها و نيز براي ساخت قطعاتي از جنس چدن مورد استفاده قرار ميگيرند.

مزايای قالب دائمی : بالا بودن سرعت توليد، دقت ابعادي و نيز ايجاد مشخصات متالورژ كيي مطلوب.

محدوديت های قالب دائمی : محدوديت هاي استفاده از قالب هاي دائمي عبارت اند از: هزينه هاي بالاي ساخت قالب، مناسب نبودن براي ريخته گري فلزاتي با نقطۀ ذوب بالا به عنوان مثال فولادها، اقتصادي نبودن در توليد قطعات بزرگ و به تعداد كم و نيز قطعاتي با شكل هاي پيچيده.


قالب هاي دائمي از نظر پر شدن توسط مذاب به سه دسته قال بهاي ريژه، ثقلي يا وزني، تحت فشار و گريز از مركز تقسيم ميشوند.

قالب های موقت

قالب هايي كه پس از هربار ريخته گري به هنگام خروج قطعه خراب مي شوند، قالب هاي موقت نام دارند. اين قالب ها كه مواد سازندۀ آنها عموما به صورت مخلوطي از ذرات كي ماده ديرگداز ماسه ؛  چسب و مواد ديگر هستند به سه طريق ممكن است ساخته شوند:

توسط كوبيدن و متراكم كردن مخلوطي به صورت تر در اطراف مدل؛ با اعمال جريان آزاد مخلوطي به صورت خشك دراطراف مدل قالب گيري پوسته اي؛ به وسيله جاري كردن آزاد مخلوطي به صورت دوغاب مايع در اطراف مدل قالب گيري دقيق .


به طور كلي روش ساخت قالب و تجهيزاتي كه براي اين كار مورد نياز است، با توجه به مواد قالب گيري تعيين ميش ود. براي مثال در قالب گيري ماسه اي به روش تر، كه از قديمي ترين روش هاي قالب گيري است، از مخلوط ماسۀ قالب گيري شامل ماسه، چسب، آب و مواد افزودني، براي تهيه و ساخت قالب استفاده مي شود.


 با توجه به طبيعت اين مخلوط، بديهي است كه براي شكل دادن به مواد قالب، بايد مخلوط مورد نظر در اطراف مدل كوبيده و متراكم شود. تجهيزات و ماشين آلات مورد نياز براي ساخت اين قالب ها نيز بر همين اساس ساخته مي شوند و مورد استفاده قرار مي گيرند. براي مثال در روش دستي عمل كوبيدن توسط ابزاري به نام كوبه صورت مي گيرد، در صورتي كه در روش هاي ماشيني اين عمل به صورت سيستم هاي ضربه اي، فشاري، ارتعاشي و … يا تر يكبي از اين روش ها انجام مي شود.

مشخصات عمومی قالب های موقت ریخته گری

براي تهيه و ساخت قطعات ريختگي سالم و بدون عيب، مخلوط مواد قالب گيري بايد داراي خواص عمومي زير باشد:

قابلیت شکل پذیری قالب های موقت :

هر چند در ساخت قالب، نحوۀ شكل دادن مخلوط قالب گيري با توجه به ماهيت اين مواد متفاوت است، دارا بودن قابليت شكل پذيري و حفظ نمودن آن، به عنوان مهم ترين ويژگي مواد قالب گيري در تمام روش ها مطرح است. در ميان مواد قالب گيري مورد استفاده در ساخت قالب هاي موقت، ماسۀ قالب گيري به دليل سهولت شكل پذيري، كه قديمي ترين روش قالب گيري است، بخش مهمي از فرايند ريخته گري را به خود اختصاص داده است.

دیرگدازی قالب های موقت ریخته گری :

با توجه به اينكه مذاب فلز از درجۀ حرارت بارريزي تا انجماد در تماس مستقيم با قالب است؛ ديرگدازي يا نسوز بودن مواد قالب جهت توليد قطعه اي سالم امري لازم و ضروري است. قابل ذكر است ديرگدازي علاوه بر ذرات ماسه مواد چسب را هم شامل مي شود.

استحکام مکانیکی :

مخلوط مواد قالب گيري، پس از شكل گيري بايد از استحكام كافي برخوردار باشد، به گونه اي كه هنگام جابه جايي و انتقال به محل بارريزي، شكل ايجاد شده را حفظ نمايد. همچنين هنگام بارريزي، در اثر تماس با مذاب داغ، مقاومت خوبي را در مقابل سايش از خود نشان دهد و در اثر فشار فلز مذاب  نيروي ارشميدس  دچار تغ يير شكل و ابعاد نگردد.

قالب‌های دائمی

این نوع قالب‌ها از جنس فلز بوده و باعث بازگرداندن فشار مذاب به خود آن می‌شوند و در نتیجه درصد انقباض کاهش پیدا کرده و از عیوب ساختاری هم جلوگیری به عمل می‌آید. از آنجایی که سرعت انتقال حرارت در این قالب‌ها بیشتر از قالب‌های موقت است، ساختارهای ریخته‌گری ریزتر و خواص مکانیکی اغلب بهتر و بالاتر است. دو شیوه اصلی ریخته‌گری به کمک این قالب، ریخته‌گری با فشار بالا و ریخته‌گری با فشار پایین است. در ریخته‌گری با فشار بالا از قالب‌های دایکست استفاده می‌شود و در ریخته‌گری با فشار پایین از قالب‌های ریژه استفاده می‌شود.


برای ساخت قالب ریخته گری و یا سفارش طراحی مدل ریخته گری همین الان به این صفحه مراجعه نمایید

تماس و ثبت سفارش

 
2 پاسخ
  1. حسین مهدوی
    حسین مهدوی گفته:

    سلام. ممنون از توضیحتون راجع به قالب ریخته گری.
    آیا میشه در منزل هم با ماسه قالب درست کرد برای ریخته گری قطعات آلمینیومی؟

     
    پاسخ
    • مهندس امید پیرستانی
      مهندس امید پیرستانی گفته:

      با سلام . اگرچه کار عقلانی ای نیست ولی غیر ممکن هم نیست و اگر فضای مناسب برای انجام کار در اختیار داشته باشید می توانید قالب های ماسه ای را در منزل هم درست نمایید . برای ریخته گری آلمینیوم پیشنهاد می کنم اگر تجربه کافی در این زمینه ندارید به هیچ عنوان این کار را در منزل انجام ندهید .
      با سپاس ، بخش فنی مهندسی پگاه

       
      پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *